Legnood

Wanneer er een gebrek is aan calcium, fosfor en vitamine D, dan bestaat de kans dat een pop legnood zal krijgen. Legnood betekent dan dat een pop tijdelijk niet meer geschikt is om verder mee te kweken en moeten we er alles aan doen dat ze niet zal sterven ten gevolge van legnood.
Door een storing in de calcium, fosfor en vitamine D stofwisseling betekent het in eerste instantie al dat er mogelijk geen of onvoldoende beweging plaats vindt in de eileider, waardoor het ei het lichaam van de pop niet of heel moeilijk kan verlaten. De pop moet soms zoveel moeite doen met het leggen van een ei zodat ze uiteindelijk sterft aan allerlei verwikkelingen.

Wanneer spreken we van legnood ?

Er zijn verschillende oorzaken voor legnood en hierboven hebben we al enkele belangrijke oorzaken genoemd. Legnood ontstaat ook als poppen veel te jong worden ingezet voor de kweek. Zorg op zijn minst dat ze minimum een jaar oud zijn. Over het algemeen hebben agaporniden een jaar nodig om volwassen te worden en tijdens deze groei hebben ze hun opgenomen calcium, fosfor en vitamine D meer dan nodig voor de opbouw van hun skelet. Als we ze op minder dan een jaar ouderdom in de kweek zouden zetten, dan wordt er al kalk onttrokken aan de nog niet volgroeide botten. Het is dan duidelijk dat zulke agapornis misschien nooit meer een gezond skelet zal krijgen en heel waarschijnlijk geconfronteerd zal worden met legnood tijdens het kweken. Op latere leeftijd kan zo een pop zelfs lijden aan botontkalking (osteoporose), kromme poten krijgen en zelfs knobbels krijgen aan de gewrichten. Door een calcium of kalk tekort ontstaat er ook een probleem bij de bloedstolling en bestaat de kans dat ze kunnen doodbloeden na een beet in een bloedvat of als een ei niet gelegd kan worden waardoor scheurtjes kunnen ontstaan in de eileider.
Een tekort aan kalk kan ook andere ziektes veroorzaken zoals epileptische aanvallen. Bij agaporniden betekent dit dat de pop precies lam is geworden en meestal is overlijden het gevolg ervan. Een teveel aan calcium of kalk geven zorgt ook voor problemen en kan zelfs een giftig effect hebben op onze agaporniden. Teveel kalk veroorzaakt ook slechte groei en sterfte, vooral bij jonge vogels die nog in het nest zitten, maar de meeste poppen weten zelf wel hoeveel kalk ze moeten opnemen. Alleen weten ze dit niet als wij het aanbieden als supplement onder hun voer. Volg dus altijd de juiste instructies die op verpakking of bijsluiter staan.

Roseicollis lutino met legnood.

Een pop moet in perfecte conditie zitten als ze in de kweek wordt gezet. Ze mag dus niet te dik zijn, want dit kan er al voor zorgen dat het ei door de vervetting, moeilijk de eileider kan passeren en zelfs blijft vastzitten in de eileider. Ook aan de eieren kan je zien of er iets mis is met hun conditie. Als eieren geen schaal hebben is het meer dan duidelijk dat dit legnood is, maar ook eieren met een te dunne schaal is een teken van legnood. Sommige kwekers denken dan dat de pop te zwaar is en daardoor haar eieren stuk maakt, maar niets is minder waar hoor. Zo merk je soms dat een ei dat stuk is aan haar buikzijde blijft kleven als ze even het nest verlaat. Weet dan dat je pop niet in goede conditie zit en heel waarschijnlijk met een beginnende legnood zit. Eieren kunnen ook een ruwe of broze eischaal hebben, of een abnormale vorm. Ook dat zijn mogelijk tekenen van legnood. Een ei dat er niet glad uitziet en geen normale vorm heeft betekend dat de pop niet in kweekconditie is.

Een pas gelegd ei dat met wat bloed besmeurd is betekent dat de pop erg veel moeite heeft gedaan om dat ei te leggen. Hier kan er ook sprake zijn van een mogelijke legnood. De boodschap is hier om alert te zijn en de pop nauw in het oog te houden. Vooral jonge poppen en poppen die niet voorbereid zijn op de kweek zullen daar mogelijk last van hebben.
Kweken bij te koude temperaturen, poppen die onvoldoende kunnen eten door te weinig lichturen en dus onvoldoende calcium of kalk kunnen opnemen krijgen dikwijls last van legnood.

Ei zonder schaal.

Bij te oude poppen kan hetzelfde gebeuren, namelijk dat eieren moeilijk de eileider kunnen verlaten en dat de pop heel veel moeite moet doen om het ei te leggen. Ook hier kan bloed zichtbaar zijn op het ei en dan is het opletten dat ze niet in legnood zal geraken. Weet dat te oude poppen minder goed calcium, fosfor en vitamine D3 opnemen en daardoor dikwijls problemen krijgen tijdens de kweek.
Als je merkt dat een oudere pop niet meer om de twee dagen een ei legt en dat er soms vier en zelfs meer dagen zit tussen twee eieren, realiseer je dan dat deze pop definitief op rust moet gezet worden. Doe ze dan vooral niet naar de handel zodat ze niet opnieuw in een kweekkooi terecht komen en tenslotte zullen sterven aan legnood. Zet ze in een volière met andere oudere vogels of bezorg ze iemand die ze nog als huisvogel wil houden.

Wat staat er ons nu te doen als we een pop hebben die lijd aan legnood. Als we merken dat een van onze kweekpoppen legnood vertoond is de boodschap van zo snel mogelijk in te grijpen. Meestal zijn ze erg zwak, geraken ze moeilijk uit hun nestblok of zitten ze onderaan de kooi en geraken ze niet meer in hun nestblok. Als een pop onregelmatig eieren legt is dagelijkse controle een must.
 Zet een pop met mogelijke legnood in een andere kooi en zet ze warm in de omgeving van een verwarmingselement. Liefhebbers die een ziekenkooi hebben kunnen de pop daar in onder brengen en de temperatuur op 35° Celsius zetten.

Nestje waarvan de eieren dezelfde grote hebben betekent dat de pop in een goede conditie is.

Op de tweede foto eieren van verschillende grootte wat kan betekenen dat de pop niet in een goede conditie is.

Als de pop in een warmere omgeving zit, dan is het ei dikwijls een uurtje later wel gelegd. Indien dit niet het geval is, dan moeten we een stapje verder gaan. Je kan dan wat sla olie aan de anus aanbrengen. De olie die warmer wordt zal door de lichaamstemperatuur van de pop ook wat de anus binnendringen waardoor het ei zich dan in een gladdere omgeving zal bevinden en bijgevolg zal gelegd worden.
Soms helpt het ook door wat extra calcium in vloeibare vorm toe te dienen aan de pop. Alleen moet je daar heel voorzichtig mee zijn en met kennis van zaken aan de slag mee gaan. Op de markt bestaan vloeibare calcium preparaten of preparaten die je vloeibaar kan maken. Je hoeft hiervan maar heel weinig toe te dienen en dat zorgt er dan voor dat er een spiercontractie ontstaat waardoor de spieren van de eileider gestimuleerd worden en zo het ei gemakkelijker kan gelegd worden. Dit is wel niet aan te raden als de pop teveel verzwakt is omdat dan de kans op verstikking zeer groot is.
Het beste hulpmiddel is dus warmte en de pop onder te brengen in een ziektekooi waar je een temperatuur instelt van 35°C. Na een of twee uur is het ei gelegd en dan laat je de temperatuur weer geleidelijk aan zakken tot dezelfde temperatuur als je kweekruimte. De pop mag gerust enkele uren doorbrengen in de ziekenkooi en voorzie dus ook wat eten en drinken.
Eens ze weer wat opgeknapt is kan ze de ziekenkooi verlaten, maar is het wel onverantwoord om ze weer in de kweekkooi te zetten. Legnood betekent dat de pop helemaal niet klaar is om de kweken en dit betekent ook dat ze gedurende enkele maanden niet meer ingezet kan worden voor verdere kweek. Er verder mee kweken zou niet alleen onverantwoord zijn maar leiden tot de dood van de pop.

Hoe voorkomen we nu legnood ?

Zorg dat je kweekvogels voorbereid worden op de kweek en daar begin je best een zestal weken mee voor de eigenlijke aanvang van de kweek. Begin met wekelijks wat extra eivoer en calcium te geven en naarmate de start van het kweekseizoen geef je elke week wat meer. De laatste week geef je dit dagelijks tot na het kweekseizoen.
Overdrijf niet met calcium door deze als supplement onder het eivoer of drinkwater aan te bieden. Geef enkel de hoeveelheid de op de bijsluiter staat vermeld. Weet dat in bijna ieder eivoer calcium aanwezig is en dat je daar dus rekening mee moet houden. Teveel calcium is namelijk ook niet goed voor een kweekkoppel.

Kweken met lage temperaturen en te weinig daglicht is vragen om problemen en zelfs als de kweek zou lukken, dan nog zal dit heel wat vergen van de gezondheid van de pop.

Als je kweekvogels aankoopt, vraag dan de vorige eigenaar om voldoende informatie betreffende dit koppel of mogelijk man of pop.
Agaporniden die plots van een buitenvolière zonder extra licht of warmte naar binnen worden gebracht, zullen niet direct in broedstemming zijn. De kans is dan groot dat ze in de rui gaan en dan kweken ze in ieder geval niet.

Zorg dat je kweekkoppels oud genoeg zijn en dus minstens een jaar oud. Zoek naar informatie betreffende de soort agapornis dat je gaat houden en kweken zodat je weet wanneer ze best worden ingezet voor de kweek.

Kweekkoppels moeten in topconditie zitten en dat betekent dat ze bijna even mooi en goed in de veren moeten zitten als vogels die naar een tentoonstelling gaan.

Zorg dat je enkel vogels aankoopt die geringd zijn zodat je er tenminste een idee van hebt hoe oud je aangekochte vogels zijn.

Heel wat vogels worden van de hand gedaan als ze niet goed kweken. Als je niets over je aankoop afweet, dan moet je tenminste zes maanden wachten om deze in de kweek te zetten. Indien je voldoende ervaring hebt, dan zie je en voel je wel aan een pop of ze pas uit de kweek komt of niet. Poppen die uit de kweek komen zien er dikwijls wat rommelig uit wat betreft de veren. Aan de buikzijde ontbreken meestal veren door het broeden en de onderbuik voelt zacht en mals aan.

Als je met dit alles geen rekening houdt, dan is de kans dat je kweek mislukt erg groot en is legnood bij poppen bijna niet te voorkomen.

 

Home